سفر اخیر هیات ایرانی به افغانستان برای بازدید از سد «کجکی» و «بند کمال‌خان» در شرایطی انجام شد که به‌نظر می‌رسد طرف افغانستانی همچنان با اصرار بر خشکسالی در پایین‌دست سد کجکی، از تامین حق‌آبه هیرمند طفره می‌رود.
همشهری‌آنلاین_ گروه سیاسی: اقدام‌های دیپلماتیک جمهوری‌اسلامی به‌منظور تامین حق‌آبه هیرمند درحالی ادامه دارد که پس‌از بازدید اخیر کارشناسان ایرانی از سرچشمه‌های هیرمند در افغانستان، که برای نخستین‌بار در آخرین مردادماه انجام شد، روز شنبه هیات دیگری از ایران به افغانستان رفت تا در بازدید از پایین‌دست سد کجکی و بند کمال‌خان، ادعاهای طرف افغانستانی درباره خشکسالی دراین منطقه را مورد بررسی قرار دهد. روایت‌های منتشر شده از این بازدید نشان می‌دهد طرف افغانستانی بدون ارائه گزارش‌های کارشناسی و تخصصی، همچنان از همکاری با ایران دراین زمینه سر باز می‌زند.
طالبان همکاری نمی‌کند
سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع‌طبیعی و محیط زیست مجلس با اشاره به بازدید اخیر هیات ایرانی از سد کجکی، به همشهری‌آنلاین گفت: اگرچه گزارش‌های رسانه‌ای مختلفی از این بازدید منتشر شده، اما تا زمانی که گزارش رسمی دراین زمینه به کمیسیون نرسد، نمی‌توان اظهارنظر دقیقی دراین زمینه داشت.
علیرضا نظری با اشاره به نتایج بازدیدهای قبلی انجام شده از اراضی پایین‌دست سد کجکی و بند کمال‌خان ازسوی هیات ایرانی، اظهارکرد: آخرین جمع‌بندی‌های انجام شده از گزارش‌هایی که تا حدود ۱۰ روز قبل به کمیسیون رسیده‌است، نشان‌دهنده عدم‌همکاری دولت مستقر در افغانستان در زمینه حقوق ایران از حق‌آبه هیرمند است.
وی ادامه داد: آنها به‌صراحت و آشکارا مخالفت خود را اعلام نمی‌کنند، بلکه در اظهارات رسانه‌ای اعلام می‌کنند با هیات ایرانی همکاری دارند و براساس معاهدات موجود دراین حوزه عمل خواهند کرد، اما واقعیت این است که بنای ناسازگاری دارند.
بهانه «خشکسالی»
این نماینده مجلس ادامه داد: جمع‌بندی کلی تا قبل از سفر اخیر هیات ایرانی به افغانستان، نشان‌دهنده این بود که رهاسازی حق‌آبه ۸۵۰ میلیون مترکعبی ایران، انجام نشده‌است و حاکمان کنونی افغانستان با بهانه‌های مختلف از انجام این اقدام طفره می‌روند.
نظری با اشاره به بهانه‌های طرف مقابل برای سرباز زدن از رهاسازی حق‌آبه ایران، عنوان کرد: اگرچه بحث بروز خشکسالی غیرواقعی نیست، اما اینکه این به‌واسطه خشکسالی، حقوق ایران در حق‌آبه هیرمند ضایع شود، این‌گونه نیست.
وی ادامه داد: نکته مهم اینجاست که بررسی‌های کارشناسی انجام شده نشان می‌دهد موضوع خشکسالی که ازسوی طالبان مطرح می‌شود، درحدی نبوده‌است که خللی به ۸۵۰ میلیون مترکعب حق‌آبه ایران وارد کند.
نظری با بیان اینکه طالبان بنای بر عدم همکاری دراین زمینه دارد، تصریح‌کرد: باید در انتظار تازه‌ترین نتایج بررسی‌های انجام شده ازسوی هیات ایرانی ماند تا پیگیری‌های بعدی را در دستورکار قرار داد.
ایران چه ابزارهایی در اختیار دارد
سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع‌طبیعی و محیط زیست مجلس درباره میزان ثمربخشی اقدام‌های دیپلماتیک انجام شده باهدف تامین حق‌آبه ایران از هیرمند اظهارکرد: باید توجه داشت که ابزار دیپلماسی دراین حوزه تا اندازه مشخصی تاثیرگذاری دارد. حداقل در موضوع حق‌آبه ایران از هیرمند مشخص است که صرفا با اقدام‌های دیپلماتیک نمی‌توان همه گره‌های موجود را باز کرد.
نظری اضافه‌کرد: ایران در مواجهه با هیات حاکمه افغانستان ابزارهای مختلفی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی در اختیار دارد که در صورت لزوم، باید از آنها استفاده کرد تا حقوق مردم تامین شود. نکته اینجاست که اگر قرار بود صرفا با ابزارهای دیپلماتیک، حقوق ایران از حق‌آبه هیرمند تامین شود، تاکنون باید شاهد نتایج مثبتی می‌بودیم، اما به‌نظر می‌رسد طرف مقابل بنای بر همکاری ندارد.