روز ۲۳ مرداد سالروز جدایی بحرین از ایران است. استان چهاردهم ایران روز ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ رسماً از کشورمان جدا شد و رژیم پهلوی اولین کسی بود که رژیم آل خلیفه در بحرین را به رسمیت شناخت!
به تعبیر هویدا، پهلوی دختر ایران را به عقد شیوخ عرب جنوب خلیج فارس درآورد. به نقل از مصاحبه پژوهشکده تاریخ معاصر با «خسرو معتضد» استاد تاریخ، هویدا گفته بود: «هر دختری به سن ازدواج می‌رسد. بحرین هم دختر ما بود که به سن ازدواج رسید و شوهرش دادیم، من شنیدم حامله هم شده!» [۱]این واقعه پس آن رخ داد که لندن به پهلوی هشدار داد، تکلیف بحرین را قبل از خروج ارتش انگلیس از خلیج فارس مشخص کند. نقطه سیاه جدایی بحرین از این جهت است که در نمونه‌هایی نظیر گلستان و ترکمانچای، حکومت وقت (قاجار) پس از ۱۰ سال جنگ مجبور شد تن به جدایی شهر‌های کشورمان بدهد، اما بحرین بدون شلیک یک گلوله از ایران جدا شد.
«امیرخسرو افشار» سفیر وقت ایران در لندن قبل از تجزیه بحرین به دیدار محمدرضاشاه رفته بود. محمدرضا موضوع بحرین را پیش کشید. آقای سفیر گفت: «ما نمی‌توانیم از حقوق خود در بحرین بگذریم. انگلیسی‌ها در حال خروج از خلیج فارس هستند. آیا انگلیس حاضر است بحرین را به ما واگذار کند؟ بعید می‌دانم. اگر واگذار نکردند، ما چه باید بکنیم؟ دولت ایران در تمام دوره قاجاریه و ضعف قاجاریه هیچوقت حاضر نشد سر سوزنی به حقوقی که نسبت به بحرین دارد، خدشه‌ای وارد کند. از وقتی هم که من در وزارت خارجه بودم، در هر یادداشتی که به سفارت انگلیس می‌نوشتیم، حقوق خودمان راجع به بحرین را تذکر می‌دادیم. بحرین جزء لایتجزای خاک ایران است.»
پاسخ محمدرضا این بود که اکثر بحرین عرب زبان هستند، نفت آن تمام شده و صید مروارید هم در آن منطقه دیگر جالب نیست. بحرین باری روی دوش ماست. با استدلال محمدرضاپهلوی، جمهوری اسلامی نیز باید از خوزستان در مقابل حمله صدام دست می‌کشید، به این دلیل که درصد قابل توجهی از استان، عرب زبان هستند!
«دنیس رایت» سفیر وقت انگلیس در تهران نیز در روایتی مشابه می‌گوید: «گهگاه شاه مسأله بحرین را مطرح می‌کرد. می‌گفت مروارید‌ها تمام شده و نفت هم در شرف اتمام است و علاقه‌ای به گرفتن جزیره ندارد، ولی به علت ادعای تاریخی ایران نسبت به آن خطه نمی‌خواهد در تاریخ از وی به عنوان پادشاهی یاد شود که ارثیه‌اش را بدون دلیلی موجه بر باد می‌دهد، به زبان دیگر در پی فرمولی برای حفظ آبرو بود.»
رژیم پهلوی در دهه ۴۰ شمسی: بحرین نفت ندارد
رژیم بحرین در دهه ۹۰ شمسی: ۸۰ میلیارد بشکه نفت کشف کردیم!
رژیم بحرین سال۱۳۹۷ ه. ش از کشف ۸۰ میلیارد بشکه نفت شیل در این کشور خبر داد. [۳]اگر قیمت هر بشکه نفت را ۸۰ دلار در نظر بگیریم، بدان معناست که رژیم پهلوی ۶.۴ تریلیون دلار را به شیوخ آل خلیفه بخشید. اگر بودجه سالانه را ۱۲۰ میلیارد دلار در نظر بگیریم، پهلوی معادل بودجه بیش از ۵۰ سال ایران را به اعراب خلیج فارس داد!
حجم صادرات بحرین در سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۵ میلیارد دلار بود که این عدد بدون استفاده از ذخایر نفتی مذکور است. [۴]این گزاره‌ها نشان می‌دهد که بحرین از منظر اقتصادی به هیچ وجه باری بر دوش اقتصاد ایران نبود و می‌توانست سرانه صادراتی کشور را افزایش دهد.
مضاف بر این، مزیت بحرین نسبت به تمام جزایر و سواحل خلیج فارس این است که دارای آب شیرین و زمین کشاورزی است. [۵]بحرین مجمع الجزایری است که از یک جزیره بزرگ و ۳۲ تا ۳۴ جزیره کوچک تشکیل شده است. این منطقه به لحاظ راهبردی باعث افزایش پهنه آب‌های سرزمینی ایران می‌شد.
خلیج فارس کم عمق است و نفتکش‌های غول پیکر فقط از مسیر‌های مشخصی قابلیت رفت و آمد دارند. وجود بحرین برای کشورمان به معنای تسلط بلامنازع بر خلیج فارس به عنوان رگ حیاتی نفت دنیا بود و ایران بر دو سوی یکی از مهمترین آبراه‌های جهان مسلط می‌شد.
ناوگان پنجم دریایی (۵ th Fleet) آمریکا به عنوان یکی از ۷ ناوگان فعال نیروی دریایی آمریکا در جهان در کشور بحرین مستقر است. مقدمات حضور آمریکا در بحرین دقیقاً پنج ماه بعد از جدایی بحرین در سال ۱۳۵۰ ه. ش آغاز شد. آمریکا از طریق این ناوگان در خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ عملیات می‌کند. [۶]جدایی بحرین در شرایطی رخ داد که رژیم پهلوی مدعی بود ژاندارم منطقه و یکی برترین قدرت‌های نظامی جهان است! اکنون فرزند همان شاه خود را در قامت اپوزیسیون نظام جمهوری اسلامی دیده است.
محمدرضا پهلوی در مصاحبه مطبوعاتی خود در تاریخ ۱۴ دیماه ۱۳۴۷ در دهلی نو در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره مسأله بحرین ظهار کرد: من می‌خواهم بگویم که اگر مردم بحرین مایل نباشند به کشور ما ملحق شوند ما هرگز به زور متوسل نخواهیم شد. زیرا این خلاف اصول سیاست دولت ما است که برای گرفتن این سرزمین خود به زور متوسل شود! [۷]اکنون پسر همان پدر که در رویا پادشاهی می‌کند، هنوز به قدرت نرسیده در کنار تجزیه طلبان قرار گرفته است. او روز ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ منشور مهسا را امضا کرد که مخالفین جمهوری اسلامی نیز از آن به عنوان منشور تجزیه ایران یاد می‌کنند. از جمله افرادی که این منشور را امضا کردند، یک تروریست تجزیه طلب به نام مهتدی بود.