جسم‌های پرنده ناشناخته یا همان‌ها که برخی دوست دارند آن‌ها را «بشقاب پرنده» بخوانند، پدیده هائی هستند که گهگاه در آسمان ظاهر می‌شوند و فرضیه‌های گوناگونی درباره ماهیت آن‌ها وجود دارد.
این نام از زبان انگلیسی می‌آید و برمی گردد به سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم که موج پیدا شدن این نوع اشیاء راه افتد، اما الان در زبان‌های اروپائی، انگلیسی، فرانسه به آن می‌گویند «جسم‌های پرنده ناشناخته» و به تازگی سازمان پژوهشی فرانسه که بخشی از کار‌های آن مطالعه همین پدیده است، به آن نام «پدیده هوا فضائی ناشناخته» داده است. موج پیدایش این پدیده پس از جنگ جهانی دوم شروع شد، اما در زمان‌های قدیم هم این پدیده وجود داشته است.
رصد اشیای ناشناخته فضایی و تئوری‌های توطئه‌ای که همراه با آن مطرح می‌شوند، قدمتی نسبتا طولانی دارد. بیش از ۷۰ سال است که رسانه‌ها و مردم از مشاهده اشیا پرنده ناشناخته در آسمان می‌گویند. این‌ها اشکال گوناگونی دارند، مثلا کروی یا سیگارمانند. بعضی مواقع هم شکل خاصی ندارند. ولی وجه مشترک آن‌ها نورانی بودن این اجسام است، با سرعت زیاد حرکت می‌کنند و به نحو عجیبی جای خودرا تغییر می‌دهند، قدرت مانور دارند، گاه به چند جسم نورانی تجزیه می‌شوند و غیره.
در ایران نیز چندین بار «شیء ناشناس پرنده» یا UFO مشاهده شده است. شاید معروفترین آن، همان نخستین مورد در ۱۹ سپتامبر سال ۱۹۷۶ (۲۶ شهریور ۱۳۵۵) باشد که گزارش آن حتی به وزارت دفاع آمریکا رسید.
کنگره آمریکا از وزارت دفاع این کشور خواسته است تا گزارشی از «پدیده‌های ناشناس هوایی» یا UAP ارائه دهند. این گزارش هنوز تحویل داده نشده، اما بر اساس اخباری که رسانه‌ها منتشر کرده اند تقریبا می‌دانیم این گزارش حاوی چه مسائلی است.
گزارش قرار است مجموعه‌ای از اطلاعاتی باشد که نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا درباره اشیای پرنده ناشناخته در اختیار دارند. در میان این اطلاعات، شماری از ویدیو‌های بحث برانگیزی دیده می‌شود که توسط جت‌های جنگنده نیروی دریایی آمریکا ضبط شده است. در مجموع این گزارش بر اساس ۱۲۰ مورد واقعه مشاهده «شی ناشناس پرنده» تهیه شده است.
سوال‌های اساسی مطرح شده از این قرارند:
آیا این اشیا، هواپیما‌های بی‌سرنشین دشمن هستند؟
آیا فیلم‌ها ساختگی است؟
یا بشقاب پرنده‌ها سرانجام به زمین آمده‌اند؟
جواب کوتاه: هنوز شواهدی در دست نیست که این تصاویر مربوط به سفینه‌های آدم فضایی‌ها باشند. اما این احتمال هم رد نشده است. به عبارتی دیگر ممکن است این‌ها بشقاب پرنده باشند یا نباشند!
پس این همه سر وصدا برای چیست؟
کسانی که از محتوای گزارش وزارت دفاع اطلاع دارند می‌گویند که نویسندگان گزارش از دادن پاسخ قطعی به این سوال طفره رفته‌اند، و تنها تایید کرده‌اند که این اشیای پرنده ساخت آمریکا چه ارتش و چه غیر نظامیان نیستند.
اینجاست که راه برای تئوری‌های مختلف باز می‌شود: پهپاد خارجی؟ سلاح‌های هایپرسونیک (ماورای صوت)، یا سخت‌افزاری فوق پیشرفته؟
سناریو‌های بالا هریک می‌توانند کابوس پنتاگون باشند، اما برای ما مردم عادی هیچ‌چیز جذاب‌تر و هیجان انگیزتر از سناریوی آدم‌فضایی‌هایی که با بشقاب‌پرنده برای رصد زمین آمده اند، نیست.
وزارت دفاع آمریکا می‌گوید که در نظر داشته تا دانسته‌های خود را در مورد «پدیده‌های ناشناس هوایی» یا UAP که همچنین به نام «شیء ناشناس پرنده» یا UFO معروف است، گسترش دهد و در نهایت به این نتیجه برسد که این پدیده‌های ناشناخته آیا تهدیدی برای امنیت ملی به حساب می‌آیند یا نه.
برخی از موارد مشاهده این اشیاء ناشناس پیش از این در رسانه‌ها گزارش شده‌اند، از جمله ماه گذشته در برنامه ۶۰ دقیقه سی‌بی‌اس، که در آن خلبانان نیروی دریایی آمریکا از تجربیات خود در مواجهه و مشاهده این اشیای ناشناس پرنده گفتند. به گفته آن‌ها این اشیا با سرعتی بسیار زیاد و قابلیت مانوری حیرت‌انگیز حرکت می‌کرده‌اند.
ماه آوریل سال گذشته، وزارت دفاع آمریکا ۳ ویدیوی از طبقه بندی خارج شده را منتشر کرد که در آن «پدیده‌های غیر قابل توضیح هوایی» دیده می‌شدند.
بیل نلسون، مدیر ارشد ناسا، گفته است که سازمان فضایی آمریکا در حال بررسی فیلم‌های منتشرشده وزارت دفاع ایالات متحده است که نشان می‌دهد خلبانان سعی در ردیابی جسمی با سرعت سریع در آن سوی آب دارند.
آقای نلسون گفت: «من با خلبانان نیروی دریایی صحبت کرده‌ام و آن‌ها مطمئن هستند که آنچه دیده‌اند، واقعی بوده است و البته ما فیلمی را که هواپیمای جت آن‌ها ثبت کرده است، دیده‌ایم. این چیست؟ نمی‌دانیم.»
او افزود: «بنابراین اکنون که من در ناسا هستم به دانشمندانمان روی آورده‌ام و گفته‌ام که شما از نظر علمی به آن نگاه کنید و ببینید آیا می‌توانید تعیین کنید که این چیست، تا ما بتوانیم ایده بهتری داشته باشیم.»
آقای نلسون ادامه داد: «ما نمی‌دانیم آیا این فرازمینی است. نمی‌دانیم آیا دشمن است یا نه. نمی‌دانیم که یک پدیده نوری است یا نه. به دلیل ویژگی‌هایی که خلبانان جت نیروی دریایی هنگام مشاهده آن از حرکاتش توصیف کردند فکر نمی‌کنیم که یکی از این موارد باشد. به هر حال ما می‌خواهیم بدانیم که این چیست و این همان موضوعی است که در حال بررسی آن هستیم.»
ارتش چین نیز از هوش مصنوعی برای ردیابی اشیاء بشقابپرندهها استفاده می‌کند. به گزارش چاینا مورنینگ پست به نقل از چن لی از آکادمی هشدار زودرس نیروی هوایی، در سال‌های اخیر گزارش مشاهده بشقاب‌پرنده از سوی نیروی‌های نظامی چین و مردم عادی چنان افزایش یافته است که نیروی انسانی جوابگوی تحلیل حجم گزارش‌های دریافتی نیست.
چن لی در گزارش سال ۲۰۱۹ به دانشمندان پکن نوشت: «وقوع مداوم پدیده‌های هوایی ناشناخته در سال‌های اخیر … امنیت پدافند هوایی کشورمان را با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌کند.» چن لی گفت که این سازمان به طور فزاینده‌ای به هوش مصنوعی اتکا دارد، زیرا [هوش مصنوعی]«می‌تواند خارج از چارچوب فکر کند»؛ به این معنی که می‌تواند اطلاعات مربوط به زمان و مکان‌های مختلف را به روشی که از توانایی مغز انسان خارج است، به هم پیوند دهد.
ارتش چین، موسوم به ارتش آزادی‌بخش خلق، مقدار زیادی داده خام را از ایستگاه‌های رادار نظامی، خلبانان نیروی هوایی، ایستگاه‌های پلیس و رصدخانه‌ها جمع‌آوری می‌کند. سپس ارتش منطقه این داده‌ها را پردازش می‌کند، سپس آن‌ها را به پایگاه داده ملی می‌فرستد. در آن‌جا داده‌ها بر اساس رفتار، طراحی، مواد رادیواکتیو و موارد دیگر تجزیه و تحلیل می‌شوند.
سپس هوش مصنوعی داده‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کند. از جمله مواردی که بررسی می‌شود این است که آیا بشقابپرندهها در جریان رویداد‌های سیاسی یا نظامی دیده شده‌اند، اطلاعات ماهواره‌ای هواشناسی چه بوده است یا چه پدیده‌های طبیعی ظاهر شده است. با برقراری همبستگی بین این اطلاعات، هوش مصنوعی سعی می‌کند منشا احتمالی اشیاء پرنده ناشناس را بهتر تعیین کند.
تنها زمانی که چین رسما مشاهده یک بشقاب‌پرنده را تأیید کرد، سال ۱۹۹۸ بود، زمانی که دو جنگنده هوایی مجبور شدند یک شیء پرنده را که در ارتفاع پایین پرواز می‌کرد و شبیه «قارچ پا کوتاه» بود و دو پرتو نور از مرکز آن بیرون زده بود را رهگیری کنند. با نزدیک شدن آن‌ها، جسم پرنده سرعتش را افزایش داد تا اینکه پیش از ناپدید شدن به روشی «شبح‌وار» به ارتفاع بیش از ۲۰ هزار متری صعود کرد.
تاکنون پژوهش‌ها و بررسی‌های بسیار زیادی انجام گرفته، از سوی سازمان‌های نظامی و امنیتی کشور‌های گوناگون به ویژه آمریکا، شوروی سابق، انگلستان، فرانسه و دیگر کشورها. بار‌ها در مورد این پدیده مطالعه کرده اند، دانشمندان، نظامیان، هواشناسان و نتیجه‌ای که می‌شود تا اینجا گرفت این است که نود تا نود و پنج درصد این پدیده‌ها منشاء طبیعی دارند، یعنی می‌شود این‌ها را با علل طبیعی توضیح داد. مثلا انواع و اقسام خطا‌های چشم، وجود پدیده‌های نوری که توسط ستارگان دنباله دار یا حتی سیاره‌های روشن منظومه شمسی ایجاد می‌شوند، بعضی پدیده‌های جوی، بر اثر وجود بعضی از ابر‌های خاص، می‌دانید که در جو، خصوصا جو بالا، بالون‌های هواشناسی بسیار زیادی در حرکت هستند که هواشناسی می‌کنند و داده‌ها را به زمین می‌فرستند، هواپیما‌های ارتشی یا مسافری، ماهواره‌های گرد زمین، بعضی از این‌ها که خیلی مانده اند و فرسوده شده اند، تکه هائی از آن‌ها متلاشی می‌شود و وارد زمین می‌شود و می‌سوزد و بعضی پدیده‌های خاصی را بوجود می‌آورد. بعضی‌ها را می‌شود توضیح داد.